دو نوع رانت‌خوار داریم


جناب احمدی نژاد در مناظره با آقای موسوی، خیلی به آقای رفسنجانی و پسرهاش گیر داد و اونها رو رانت‌خوار و ... دونست. به احتمال زیاد در مناظره با آقای کروبی هم روی محاکمه آقای کرباسچی و ماجراهای چندین سال پیش مربوط به شهرداری تهران مانور میده. من درباره اینکه مسئولین حکومتی از رانت و پارتی بازی استفاده میکنن شکی ندارم، اما مسئله اینه که ما دو نوع رانت‌خوار داریم. بذارین یه مثالی بزنم:

برای ساختن یه ساختمون بزرگ مثلا یه برج مسکونی یا حتی یه خونه کوچیک، حتما باید یه معمار استخدام کنین که مسئولیت ساخت این بنا رو به عهده بگیره. اگر این معمار از دوستان و آشناهاش استفاده کنه و یا هزینه‌های اضافی روی دوشتون بذاره و خلاصه اینکه از این نمد کلاهی هم برای خودش درست کنه اما کارش رو بلد باشه و در نهایت ساختمون رو صحیح و سالم و کاملا ایمن و پابرجا بهتون تحویل بده، شما خیلی آدم خوش شانسی هستین.
چون ممکنه گرفتار معماری بشین که نه تنها از دوستا و آشناهاش رو بیاره کارکنن، بلکه اونا رو به حال خودشون بذاره که هرجوری که دوست دارن کار کنن (یا کار نکنن) و هر طور که میخوان خرج کنن و از مصالح نامرغوب استفاده کنن. از اون بدتر اینکه این معمار ممکنه اصلا یه معمار تقلبی باشه و اصلا به کاری که میکنه وارد نباشه. اونوقته که کلی دزدی میکنه ولی هیچ ساختمونی نمیسازه و یا حداکثر یه ساختمون غیر استاندارد با مصالح نامرغوب و بسیار خطرناک تحویلتون میده.

مثالم خیلی طولانی شد. کلا میخوام بگم که اگر آقای رفسنجانی و پسرهاش و یا آقای کرباسچی دزدی هم کرده باشن، این کاریه که همه انسانها با رسیدن به قدرت مرتکب میشن و قدرتا به طور ذاتی فساد میاره. اما پسرهای آقای رفسنجانی متروی تهران رو ساختن، آقای کرباسچی تهران رو سالها اداره کرد و در نهایت -اگه یادتون باشه- به چیزهای خیلی کوچیکی مثل هدیه دادن سکه‌های طلا به مدیرانش متهم شد.
چقدر سکه طلا باید جمع کنید تا ثروتی مثل ثروت جناب آقای محصولی به هم بزنید؟
این آقای محصولی و آقای کردان چه خدماتی به جامعه ارائه دادن که این همه ثروت رو جمع کردن؟
آقای رفسنجانی و کرباسچی سالها مقامهای بسیار بالای کشوری داشتن، آقای محصولی چه قدرتی داشته یا چه چیزی ساخته که از راه اون به این ثروت رسیده؟


یادتون باشه هیچ وقت ساختن خونتون رو به یه معمار تقلبی نسپارین چون حتما خونه خراب میشین.

پ.ن 1: درباره فاسد بودن ذاتی قدرت، آزمایش زندان استنفورد را ببینید.
پ.ن 2:
فیلم مستند BBC درباره آزمایش زندان استنفورد را ببینید.
پ.ن 3: این مطلب را هم درباره آزمایش قدیمی‌تر میلگرم (Milgram experiment) ببینید.




هیچ نظری موجود نیست: